दैलेख । आठबीस नगरपालिका–७ निवासी देविराम तिमिल्सिना परिवारमा १२ वर्षको लामो संघर्षपछि नागरिकता बन्ने भएको छ। पाँच पुस्तादेखि नागरिकता विहिन अवस्थामा बस्दै आएका तिमिल्सिना र उहाँका परिवारमा अहिले हर्ष र आशाका भावनाले मन भरिएको छ।
देविराम तिमिल्सिनाका बुवा र एक सुनार समुदायकी महिलाबीच विवाह भएको कारणले गर्दा उहाँको परिवारलाई नागरिकता लिन कठिनाइ भएको थियो। जातीय विबेध, सामाजिक विभाजन र प्रशासनिक झन्झटका कारण तिमिल्सिना परिवारका ११ सदस्य र उहाँका भाइका ३ सदस्यलाई नागरिकता नपाई वर्षौंसम्म राज्यको सेवा-सुविधाबाट वञ्चित रहनुपरेको थियो।
न त छोराछोरीले पढ्न पाएका थिए, न त परिवारले उपचार वा अन्य सरकारी सुविधा। १२ वर्षसम्म पीडा भोगेको यो परिवारले अन्ततः नागरिकताको उज्यालो देख्न पाएको छ।
यो सम्भव भएको छ—ABP क्राइम मिडियाका सञ्चालक आशिष मल्ल ,DBC khaber कि दिक्षा बुढा क्षेत्री र वडा अध्यक्ष जैसिंन कठायत सचिब राधा बजगाई र समाजसेबि डिल्लि प्रसाद उपाध्याय लगायत उनको टिमको सहयोग निरन्तर प्रयासबाट। मल्लको टिमले यस विषयलाई मिडियामा ल्याई दबाब सिर्जना गरेपछि सम्बन्धित निकायले सकारात्मक चासो देखाउँदै नागरिकता प्रक्रियालाई अघि बढाएको हो।
देशका दूरदराजमा नागरिकता नपाएर पीडित बनेका आवाजलाई उठाउने क्रम मल्लको टिमले जारी राखेको छ। कहिले सुदूरपश्चिम, कहिले कर्णाली—उनीहरू न्याय दिलाउने अभियानमा निरन्तर क्रियाशील छन्।
अब देविराम तिमिल्सिनाको परिवार मात्र होइन, उनीजस्ता नागरिकता विहिन धेरै नेपालीको आशा पुनः बलियो बनेको छ। राज्यले यस्ता मुद्दामा थप संवेदनशीलता देखाउनुपर्ने आवश्यकता मिडिया र नागरिक समाजबाट उठिरहेको छ।